Włochy. Konkurencja dużych prędkości

Pociągi o nazwie Italo stały się rozpoznawalną marką i z powodzeniem konkurują z najszybszymi składami Freccciarossa i Frecciarossa 1000, państowego giganta Trenitalia.

Po 13 latach park taborowy prywatnego operatora podwoił się, a siatka połączeń została rozszerzona ponadtrzykrotnie. Przewoźnik jako pierwszy na świecie i jak dotąd jedyny wozi pasażerów zespołami trakcyjnymi generacji AGV. Flotę uzupełniają pociągi z rodziny Pendolino, podobne do tych eksploatowanych w Polsce.

Debiut pociągów generacji AGV

Historia Nuovo Trasporto Viaggiatori zaczęła się 19 lat temu. W 2006 r. czterech włoskich przedsiębiorców założyło spółkę transportową, która jako pierwsza w Europie miała zajmować się segmentem przewozów na liniach kolejowych dla pociągów dużych prędkości. Dwa lata później po objęciu 20 proc. akcji partnerem strategicznym NTV stał się francuski SNCF. W tym samym roku spółka podpisała umowę na zakup 25 składów zespolonych nowej generacji AGV, mogących osiągać prędkość 360 km/h. Francuski Alstom rozpoczął dostawy taboru z początkiem 2011 roku, a pod koniec kwietnia 2012 r. pociągi w bordowych barwach przewoźnika rozpoczęły regularne kursy. Od tej pory trwa nieustanna walka o klienta między NTV a państwowym operatorem Trenitalia.

Przekroczenie bariery 300 km/h okazało się niemożliwe

Przewoźnik NTV korzysta z infrastruktury udostępnianej przez państwowego zarządcę – Rete Ferroviaria Italiana (RFI). Pociągi o nazwie Italo początkowo kursowały wyłącznie na liniach dużych prędkości, później zaczęły korzystać także z linii konwencjonalnych. Na samym początku działalności operacyjnej obsługiwana była tylko jedna trasa północ-południe z Mediolanu do Salerno przez: Bolonię, Florencję, Rzym i Neapol. Po 13 latach prywatne pociągi obsługują już 55 miast i 62 stacje.
Pociągi Italo kursują trasami w osi zachód-wschód (Turyn – Udine/Triest) oraz z północy na południe Włoch od Bolzano i Werony aż po Bari i Reggio di Calabria. Każdego dnia uruchamianych jest ponad 100 par pociągów.

Prywatny przewoźnik konkuruje z najszybszymi pociągami państwowego przewoźnika Trenitalia, czyli Frecciargento (250 km/h) i Frecciarossa (300 km/h). Czasy przejazdu składami obu przewoźników na większości tras są porównywalne. Przykładowo na 567-kilometrowej trasie z Rzymu do Mediolanu przejazd pociągiem Italo bez międzypostojów trwa 3 godziny i 5 minut, podczas gdy najszybsze pociągi Frecciarossa 1000 pokonują ten dystans w czasie krótszym zaledwie o 6 minut. Trenitalia z czasem przejazdu wynoszącym 2 godziny i 59 minut osiąga jednak efekt marketingowy, chwaląc się, że ich pociągi z Rzymu do Mediolanu jeżdżą poniżej 3 godzin.

W przeszłości obaj konkurenci w walce o klienta czynili starania o dopuszczenie swoich EZT do poruszania z prędkościami powyżej 300 km/h. Składy AGV należące do spółki NTV zostały zaprojektowane do prędkości 360 km/h, podobnie jak Frecciarossa 1000 Trenitalii. Wielokrotnie podejmowano próby podwyższenia prędkości na wybranych odcinkach włoskiej sieci KDP, lecz ostatecznie państwowy zarządca infrastruktury RFI nie wydał certyfikatów zezwalających na jazdę powyżej 300 km/h.

Dwie generacje pociągów bez wagonów gastronomicznych

Uruchomienie pociągów Italo wiązało się ze światową premierą nowej generacji składów AGV, będących następcą słynnych francuskich TGV. Przewoźnik NTV jako pierwszy na świecie rozpoczął eksploatację tej generacji jednostek, wyprodukowanych przez koncern Alstom.

Jedenastowagonowe pociągi nazywane Ferrari z oznaczeniem ETR575 to jednostki o mocy 7600 kW i prędkości maksymalnej 360 km/h, przystosowane do pracy w dwóch systemach napięcia: 3 kV DC i 25 kV AC. Pociągi AGV mieszczą na pokładzie 462 pasażerów i oferują cztery klasy: Smart, Prima, Club Executive i Club Executive Salottino. Przewoźnik nie przewidział części gastronomicznej, w zamian instalowane są automaty vendingowe z napojami i przekąskami.

W 2017 r. flotę pociągów wzmocniły nowe jednostki ETR675 Italo EVO, które na zamówienie przewoźnika wyprodukował również koncern Alstom. Siedmiowagonowe pociągi z rodziny Pendolino (IV generacja) są ostatnimi wyprodukowanymi egzemplarzami tej serii. Wcześniej Pendolino IV generacji trafiło w liczbie 20 sztuk do Polski na zamówienie narodowego przewoźnika, PKP Intercity S.A. Choć jednostki ED250 i ETR675 pochodzą z jednej platformy, to różnią się znacznie sylwetką skrajnych wagonów.
Dwusystemowe (3 kV DC + 25 kV AC) EZT eksploatowane przez NTV Italo przystosowane są do jazdy z prędkością 250 km/h – i taką właśnie prędkość osiągają na włoskich liniach KDP. Podobnie jak polskie ED250 nie posiadają techniki wychylnego pudła.
Dla pasażerów przewidziano 472 miejsca do siedzenia w czterech klasach. Tak duża podaż miejsc w siedmiowagonowym pociągu była możliwa dzięki rezygnacji z wagonu gastronomicznego na rzecz automatów vendingowych.

Początkowo przewoźnik zamówił 22 składy ETR675, po czym zdecydował się na powiększenie zamówienia o cztery kolejne egzemplarze. Tym samym łączna flota wszystkich składów NTV Italo podwoiła się od momentu rozpoczęcia działalności operacyjnej.

Z Rzymu do Mediolanu za 29,90 lub 289 euro

Bilety na pociągi Italo można nabyć w różnych kanałach dystrybucji. Najprostszy sposób to zakup biletu przez stronę internetową lub aplikację przewoźnika. Na stronie internetowej italotreno.com można uzyskać szczegółowe informacje o dostępnych ofertach i aktualnych promocjach. O cenach biletów decyduje data rezerwacji. Zakup ze znacznym wyprzedzeniem jest gwarancją najniższej ceny. Na trasie z Rzymu do Mediolanu za bilet promocyjny w taryfie eXtra MAGIC w klasie Smart zapłacimy 29,90 euro. Taki sam bilet już bez promocji w taryfie Flex kosztuje już 89,90 euro. Podróż w wyższej klasie, Prima Business, to koszt od 44,90 euro (taryfa eXtra MAGIC) do 129,90 euro (taryfa Flex). W najwyższych klasach, Club Executive i Club Executive Salottino, obowiązują sztywne ceny wyłącznie w taryfie Flex. Bilet z Rzymu do Mediolanu w klasie Club Executive kosztuje 149,90 euro, a w klasie Club Executive Salottino – 289 euro.